5 tips voor grip op een positief werkklimaat

1. Benoem de why van de organisatie

Weten jouw medewerkers voldoende wat het doel van de organisatie is? En hoe zij daaraan bijdragen? Een grote valkuil voor managers is dat ze denken dat het voldoende is als dat in de strategische en jaarplannen staat beschreven. Maar managementtaal in beleidstukken en strategische documenten is niet voor iedereen helder. Zorg dus dat je de why vertaalt naar de taal van de werkvloer. Maak het concreet en begrijpelijk. Benoem ook de stip op de horizon: waar wil de organisatie naartoe? En wat verwacht je hierin van je medewerkers? Als dat voldoende zichtbaar is, ervaren medewerkers hun werk als meer betekenisvol. Als medewerkers in organisaties weten waaraan ze samen werken en hoe iedereen vanuit zijn eigen rol daar een bijdrage in heeft, dan is het succes daadwerkelijk het succes dat je samen maakt. Dat geeft zingeving, zorgt voor motivatie, enthousiasme en betrokkenheid. Belangrijk om aandacht aan te besteden dus.

2. Spreek je waardering uit

Iedere medewerker wil zich graag gezien, erkend en gewaardeerd voelen. Als leidinggevende ben jij hiervoor de aangewezen persoon. Persoonlijke aandacht voor en interesse hebben in mensen is een van de belangrijkste eigenschappen waarover een leidinggevende moet beschikken. Ken je de kwaliteiten van iedere medewerker voldoende? En zie je hoe iedere medewerker bijdraagt aan het realiseren van de doelstellingen? Dat is natuurlijk een randvoorwaarde om medewerkers de erkenning en waardering te geven die zij verdienen. Geef dat schouderklopje, vier die resultaten en beloon de inzet. Dat kan vaker dan je denkt. Doe dat niet alleen tijdens de functionerings- of beoordelingsgesprekken, maar op de momenten dat je medewerkers die bijdrage in het dagelijks werk laten zien. Loopt het niet lekker? Zorg ook dan dat je beschikbaar bent. Maak bespreekbaar wat niet goed gaat en laat merken dat je medewerkers hierbij wilt en kunt helpen. Kortom, wees een steun en toeverlaat.

3. Laat medewerkers (veel) zelf beslissen

Autonomie en ruimte voor eigen regie in het werk zijn belangrijke ingrediënten voor een positief werkklimaat. De mate waarin medewerkers behoefte hebben aan autonomie verschilt per persoon, maar autonomie en de mogelijkheid om eigen regie te nemen in het werk komen in veel onderzoeken als belangrijke punten naar voren. Soms kan het gevoel van autonomie al in kleine dingen zitten. Of je zelf mag kiezen wanneer je pauze houdt bijvoorbeeld. Of de ruimte om als team samen te bepalen hoe je de werkzaamheden verdeelt op basis van ieders talenten en interesses. Nemen medewerkers initiatief in het werk? Geef ze dan niet alleen ruimte, maar deel die voorbeelden ook in de organisatie. Zo nodig je meer medewerkers uit om hetzelfde te doen.

4. Biedt voldoende uitdaging en ontwikkeling

Ontwikkeling en groei, het ervaren dat we ergens goed in zijn, is een van de primaire behoeften die we als mensen hebben. We willen allemaal graag ervaren dat we ergens goed in zijn, maar ook uitgedaagd worden om iets nieuws te leren. Stel daarom regelmatig de vraag of de taken die een medewerker doet nog wel voldoende uitdagend zijn. Sluiten ze aan bij de talenten van de medewerker? Ga hierover met je medewerkers in gesprek en biedt ruimte voor ontwikkeling, het aangaan van nieuwe uitdagende projecten of taken. Dat betekent ook dat je soms een goede medewerker moet laten gaan, omdat hij of zij in een ander team beter tot zijn recht komt. Dat is misschien uitdagend, maar draagt wel bij aan een positief werkklimaat voor de hele organisatie.

5. Stimuleer samenwerking en betrokkenheid

Is er te weinig samenwerking in een team? Dan gaan de leden van het team alleen voor zichzelf. Het resultaat: een negatieve sfeer en het uitblijven van succes. Het gaat daarbij continu over de balans tussen ik en wij. Hoe kan ik samen met mijn collega’s een bijdrage leveren aan de opdrachten voor onze klanten? Hoe maak ik onderdeel uit van het grotere geheel? Wat is mijn plek en die van mijn team binnen onze organisatie? Het stimuleren van samenwerking binnen teams en tussen teams en afdelingen is daarbij belangrijk. Zorg er dus voor dat de focus en energie is gericht op wat de organisatie samen wil bijdragen voor klanten of de samenleving. Zo voorkom je verlies van energie aan interne strijd en verbind je op het samen met plezier succesvol zijn.

Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft 20 organisaties begeleid bij het bevorderen van een positief werkklimaat en het terugdringen van werkstress en ongewenst gedrag. De organisaties werkten volgens de actieteamaanpak. Hierbij ontwikkelt een actieteam, dat bestaat uit medewerkers uit alle lagen in de organisatie, gezamenlijk acties, voert ze uit en ontdekt in de praktijk wat werkt. De ervaringen van een aantal organisaties zijn vastgelegd in het boek Grip op een positief werkklimaat. Dit boek is gratis te downloaden.