Het juiste loon? Een vergelijking van loonberekeningstools

In het kader van het Programma Eerlijk, Gezond en Veilig werken is het ministerie van SZW op zoek gegaan naar initiatieven die sociale partners ondernemen om eerlijk werk bij hun achterban te stimuleren. Met het delen en beschrijven van deze initiatieven hoopt het ministerie andere sectoren en partijen te informeren, te inspireren en te motiveren om – naast het maken van cao-afspraken – ook op andere manier actief werk te maken van eerlijk werk. Eén van de initiatieven betreft het aanbieden van loonberekeningstools.

Hoe en waarom?

Er bestaan grote verschillen tussen de diverse tools die op het gebied van loonberekening worden aangeboden. Zo worden sommige berekeningen uitgevoerd door software, terwijl dit in andere gevallen handmatig door een medewerker wordt gedaan, en ook richten bepaalde instrumenten zich op specifieke doelgroepen.

Twee voorbeelden naast elkaar

Om de verschillende mogelijkheden en bijbehorende voor- en nadelen te illustreren, worden in het navolgende 2 voorbeelden nader uitgewerkt:

1. De Uurlooncheck van Vakbond LBV (Landelijke Belangen Vereniging)
2. De Loonberekeningsmodule van Stichting Sociaal Fonds Bakkersbedrijf (SSFB)

De Uurlooncheck van Vakbond LBV

Bedoeld voor: alle sectoren, werknemers

De LBV heeft ervoor gekozen om de uurlooncheck niet te laten uitvoeren door een computer of digitaal programma, maar door één van hun eigen medewerkers. Bij deze meer persoonlijke aanpak ontvangt de medewerker de ingevulde gegevens en controleert deze op volledigheid. Vervolgens wordt het uurloon gecheckt aan de hand van de betreffende cao of (wanneer er geen cao is) aan het wettelijk minimumloon. Het streven is om de uurlooncheck binnen 24 uur uit te voeren. De tijd die het vraagt om de check uit te voeren hangt af van de situatie, de kwaliteit van de aangeleverde informatie en de complexiteit van de betreffende cao.

De mogelijkheid van de uurlooncheck staat open voor alle werknemers in Nederland. De dienstverlening voor de leden van de LBV is echter wat breder dan voor niet-leden. Met leden wordt, wanneer nodig, nog persoonlijk contact gezocht voor het opvragen van aanvullende informatie en voor het doorspreken van de gewenste vervolgstappen (zie hieronder).

Bereik

Werknemers vanuit allerlei sectoren maken gebruik van dit instrument. De vraag naar ondersteuning op dit punt is vooral groot in het eerste kwartaal van elk jaar, mogelijk vanwege veranderingen in het loon (loonsverhoging, nieuwe cao). Gedurende de rest van het jaar gaat het om meerdere uurloonchecks per week.

Vervolgstappen

Wanneer een lid van de LBV een onjuist loon blijkt te ontvangen, neemt de LBV contact op om de vervolgstappen door te spreken. Zo kan de werknemer zelf naar de werkgever stappen, maar de LBV kan dit ook uit handen nemen. Niet-leden krijgen het advies om zelf in gesprek te gaan met de werkgever, of lid te worden van de LBV.

Succesfactoren

Door de persoonlijke aanpak kan goed worden ingespeeld op specifieke situaties en ontwikkelingen in het veld (wetswijzigingen, veranderingen in de cao). Bovendien hebben werknemers een duidelijk aanspreekpunt waar ze terecht kunnen met vragen of voor aanvullende ondersteuning.

Knelpunten

• Soms wordt de informatie summier of foutief ingevuld, waardoor het lastig is een goede berekening te maken.
• Bij niet-leden heeft de LBV geen zicht op eventuele vervolgstappen die ondernomen worden.

De Loonberekeningsmodule van SSFB

Bedoeld voor: sector Bakkersbedrijf, werkgevers en werknemers

SSFB biedt een digitale rekenhulp aan om het correcte loon te berekenen. Op de website doorloopt men een module waarin zeer uitgebreid gevraagd wordt om gegevens. Er is hierbij speciaal aandacht voor verschillende soorten toeslagen, zoals bijvoorbeeld koudetoeslag of onregelmatigheidstoeslag. Op basis van deze gegevens wordt met één druk op de knop een berekening gemaakt van het loon waarop deze werknemer recht heeft. Deze berekening is dus meteen beschikbaar en toont ook de verschillende onderdelen waaruit het loon is opgebouwd, zoals het bruto- en nettoloon per loonperiode of per uur en de verschillende toeslagen.

Een groot voordeel van deze methode is dat de module speciaal aangepast is aan de cao van het bakkersbedrijf, zodat er ruimte is om alle specifieke regelingen in deze sector op te nemen en langs te lopen. Daarnaast geeft de module een overzichtelijke uitslag waarin de opbouw van het salaris staat uitgelegd.

Bereik

De loonberekeningsmodule wordt gebruikt door zowel werkgevers als werknemers. Er vindt echter geen actieve promotie plaats voor dit instrument: bij de meeste werkgevers is het al bekend en werknemers die bellen naar SSFB worden op de loonberekeningsmodule gewezen.

Succesfactoren

Doordat de module ingericht is voor deze sector, is er veel ruimte voor de specifieke toeslagen en bepalingen van de betreffende cao. Daardoor is de looncheck zeer grondig en betrouwbaar.

Knelpunten

• Het is lastig om de software achter de loonberekeningsmodule up-to-date te houden. Door verouderde software is het nu bijvoorbeeld niet mogelijk om bepaalde aspecten, zoals bijvoorbeeld de PAWW-premie op te nemen in de berekening. 
• Er worden geen vervolgstappen aangereikt.