Hoe beheers je risico's? 5 vragen aan expert Martin van Staveren

1. Wat zijn de grootste struikelblokken binnen bedrijven die het veilig werken met gevaarlijke stoffen in de weg liggen?

Tijdsdruk is een groot struikelblok. Het kan tijdrovend zijn om procedures te volgen. Bedrijven zijn geneigd om alleen te doen wat gedaan moet worden. Helemaal als veiligheidsprocedures niet goed aansluiten op de praktijk, dan slaan werknemers door de tijdsdruk weleens een aantal belangrijke stappen over. Een ander probleem is dat collega’s elkaar onvoldoende aanspreken op onveilig gedrag. Ze zien dat procedures niet worden gevolgd, maar zeggen daar toch niks van.

2. Hoe kunnen bedrijven het beste met deze risico’s omgaan?

Bedrijven moeten realistisch plannen. We leven in een gehaaste maatschappij, waarin alles op snelheid is gebaseerd. Als je vandaag een pakketje bestelt, wil je dat deze de volgende dag, of het liefst nog dezelfde avond wordt bezorgd. Maar zorgvuldigheid is ook van groot belang. Een planning moet realistisch zijn om een veilige werkomgeving te kunnen garanderen.

Daarnaast is het belangrijk dat de bedrijfscultuur veilig is, zodat collega’s elkaar kunnen vertrouwen. Een collega die een ander aanspreekt op onveilig gedrag moet daar niet op worden aangekeken.

3. Speelt de omvang van het bedrijf een rol in het effectief beheersen van risico’s?

Grote bedrijven hebben hele afdelingen met eigen veiligheidsprocedures. Het midden-en kleinbedrijf weet vaak wel wat de risico’s zijn, maar is nog minder bewust bezig met het beheersen van deze risico’s. Dit zou explicieter kunnen.

Het is daarbij een misvatting dat het heel ingewikkeld is om met risico’s om te gaan. Je hebt echt geen lange cursussen of ingewikkelde ICT-programma’s nodig om risicobewust en veilig te werken. Bedrijven moeten simpelweg bedenken:

1. Wat willen we bereiken? Bijvoorbeeld het doel om veilig te werken en een bepaalde omzet te behalen;
2. Wat is daarbij onzeker? Bijvoorbeeld het in kaart brengen van de risico’s;
3. Wat kunnen we er samen aan doen? Bijvoorbeeld het treffen van welke maatregelen, voor wie en door wie?

Het liefst stel je deze drie vragen elke dag. Als je dat doet, ben je al bezig met risicomanagement. Het is eigenlijk eenvoudig; wij als mensen maken het alleen vaak onnodig ingewikkeld.

“Het is vooral belangrijk dat we in gesprek blijven over veiligheid”

4. Schatten jongeren en ouderen risico’s op de werkvloer anders in?

Als je langer ergens werkt, ben je geneigd datgene dat je al lang doet, te blijven doen. Jongeren staan meer open voor nieuwe ideeën, maar voor hen is het lastig om onveilige situaties aan te kaarten. Het kan best spannend zijn om iemand aan te spreken op een onveilige situatie als je net nieuw bent op de werkvloer. Leidinggevenden kunnen hierin echt het goede voorbeeld geven en zo zorgen voor een veilige bedrijfscultuur.

De veiligheidsbeleving van mensen is subjectief. Bijvoorbeeld: Als wij beiden in de auto rijden, dan ervaren we de risico’s verschillend. Jij zou bijvoorbeeld stoppen op een kruispunt, waar ik zou doorrijden. Want wat is nou eigenlijk veilig? En in de praktijk, kan het net wel of niet? Mensen zullen hier verschillend over oordelen. Het is daarom vooral belangrijk dat we in gesprek blijven over veiligheid. Maak het als bedrijf acceptabel en gewoon doodnormaal om hier een open gesprek over te hebben. Juist met iedereen op de werkvloer.

5. Welke gouden tip(s) heb je voor werkgevers en werknemers die werken met gevaarlijke stoffen?

Mijn tip: zorg goed voor elkaar en daarmee voor het bedrijf. Goed voor elkaar zorgen is aandacht hebben voor elkaar en elkaar aanspreken op onveilige situaties. Leidinggevenden hebben oog voor hun personeel, en moeten zich op tijd realiseren als een planning niet realistisch is. Zie je collega’s als je familie, voor wie je zorgt.

Verder is het belangrijk dat leidinggevenden helder krijgen wat zij met het bedrijf willen bereiken. Ik kom vaak organisaties tegen die te veel tegelijk willen. Ze willen een hoge omzet, hoge winst en snel leveren, maar ook veilig werken. Er zijn zo veel doelen, die vaak tegenstrijdig aan elkaar zijn. Daardoor worden er geen scherpe keuzes gemaakt. Weet goed wat je wilt, en wees consequent.

Tips ontvangen van experts en ervaringsdeskundigen over veilig werken met gevaarlijke stoffen in jouw sector? Meld je aan via www.hoeveiligwerkjij.nl!