‘Het is geen onemanshow. Je moet het samen doen.’
Veiligheidsheld Aschwin Sep is bij zijn collega’s en in de branche al ruim tien jaar beter bekend als (Gaspak) Seppie. Na zijn studie aan de Technische Universiteit (TU) Delft wilde Aschwin iets met zijn handen gaan doen. Toen hij een man in een gaspak met een hoge drukpistool bezig zag, wist hij wat hij wilde worden: hogedrukspuiter in een gaspak. Met de baan kwam ook de bijnaam: Gaspak Seppie.
Inmiddels is Aschwin uitvoerder. Hij ondersteunt de projectleiding en stuurt een team van industrieel reinigers aan dat ingehuurd wordt door bedrijven in de petrochemische industrie om procesinstallaties, machines en besloten ruimten met gevaarlijke stoffen, schoon te maken.
Aschwin zet zich naast zijn werk als uitvoerder in voor een veilige omgang met gevaarlijke stoffen. Daarbij heeft hij zowel een kennisdragende als een adviserende rol, zowel naar de directie van het bedrijf waar hij werkt als naar zijn opdrachtgevers toe. ‘De combinatie van praktijk en theorie die ik heb is bijzonder en zorgt ervoor dat ik ook kan kijken naar de chemische eigenschappen van de stoffen, naar wat ermee kan gebeuren en de effecten daarvan op mens en milieu. Dat heeft zeker een meerwaarde.’ Zowel bij het bedrijf waar hij werkt, als bij zijn opdrachtgevers kan men meestal blindvaren op Aschwins advies. Dit maakt hem tot een echte veiligheidsheld.
Het is voor industrieel reinigers in de petrochemie namelijk ontzettend belangrijk veilig te werken, omdat ze met heel veel verschillende gevaarlijke stoffen te maken krijgen: van benzeen tot styreen, en van kwik tot chroom-6. ‘We werken zowel met stoffen die een acuut gevaar opleveren, zoals zoutzuur, dat je gelijk merkt als het op je handen terecht komt, als met stoffen die een sluipend gevaar vormen, zoals isocyanaten, waarvan je soms pas tientallen jaren later de gevolgen merkt.’
Substitutie van gevaarlijke stoffen is voor Aschwin en zijn team vaak niet aan de orde, omdat zij juist worden ingezet om machines, tanks en ruimten die vervuild zijn met gevaarlijke stoffen schoon te maken. ‘Wel proberen we onze mensen zo min mogelijk in contact te brengen met gevaarlijke stoffen, door technische maatregelen te nemen. We ontwikkelen nieuwe technologieën om bijvoorbeeld installaties te reinigen zonder deze te openen, met behulp van geluidsgolven of hitte.’
Vaak is het echter onvermijdelijk om machines of ruimtes met gevaarlijke stoffen te openen en is het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM's), van een wegwerpoverall tot een gaspak en (onafhankelijke) adembescherming, vaak noodzakelijk. ‘Maar ook dan proberen we door middel van organisatorische maatregelen de blootstelling te minimaliseren, bijvoorbeeld door zo min mogelijk in ruimtes met gevaarlijke stoffen naar binnen te gaan en als dit toch nodig is zo kort mogelijk binnen te blijven.’
Dat er nu ook steeds meer technische en organisatorische maatregelen worden genomen, is iets waar Aschwin ontzettend trots op is. ‘Het toegenomen bewustzijn van de gevaren van deze stoffen en op andere manieren aan de slag dan simpelweg PBM aan en met een hoge drukspuit naar binnen, daar ben ik trots op. Onze opdrachtgevers, maar ook collega’s binnen het bedrijf, waren vaak huiverig voor veranderingen, onder het mom van ‘dat doen we al zoveel jaar op deze manier’. Maar door heel veel te praten en uit te leggen waarom we deze maatregelen nemen, heb ik het toch voor elkaar gekregen.’
Daarbij put Aschwin ook uit eigen ervaring. ‘Zelf ben ik door schade en schande wijs geworden. Af en toe dacht ik vroeger – toen ik nog jong, enthousiast en temperamentvol was – ook: ‘doe ik wel effe.’ En dat er dan een lucht uitkwam als je iets openmaakte en wist dat het niet helemaal de bedoeling was om dat te ruiken. Inmiddels heb ik geleerd om altijd waakzaam te zijn. Want de twee grote valkuilen in dit vak zijn om te denken: ‘dat doe ik wel effe.’ En om te denken: ‘ik heb alles al meegemaakt, dus als het de vorige keer niet zo vies was, zal het nu ook wel meevallen.’’
Dat is ook de tip die veiligheidsheld Aschwin aan anderen wil meegeven: ‘Blijf altijd waakzaam en oplettend en blijf elkaar in de gaten houden. Denk niet: dat overkomt mij niet. We zijn geen van allen Batman of Superman, niemand is onkwetsbaar.’