Casus 7 Chirurg met handeczeem kan toch blijven werken
Een getalenteerde, jonge chirurg zag haar opleiding in rook opgaan omdat ze last kreeg van handeczeem. Via de bedrijfsarts kwam ze in contact met klinisch arbeidsgeneeskundige Jan Bakker en dermato-allergoloog en arbeidsdermatoloog Thomas Rustemeyer, beiden verbonden aan Amsterdam UMC. Dankzij een combinatie van medisch onderzoek, werkplekbezoek en overleg staat de chirurg weer aan de operatietafel. 'Door ons te verdiepen in haar werk- en thuissituatie helpen we om herhaling te voorkomen.'
Pijnlijk eczeem
De chirurg meldde zich bij haar bedrijfsarts omdat haar eczeem het onmogelijk maakte om operaties uit te voeren. 'Als chirurg heb je te maken met zeer stringente hygiënische richtlijnen', vertelt Bakker. 'Bij ieder patiëntencontact gebruik je zes keer handenalcohol. Dat lukte haar niet meer.' De bedrijfsarts verwees haar door naar de Polikliniek Mens en Arbeid, waar Bakker ook aan verbonden is. Aan de hand van het 6 stappenplan voor beroepsziekten van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) ging hij samen met Rustemeyer aan de slag.
Diagnose
De chirurg kreeg van Bakker en Rustemeyer het advies om 6 weken haar handen niet te gebruiken voor werkzaamheden die de huid belasten. Zo kreeg de huid voldoende tijd om te herstellen. Daarnaast onderging ze een medisch onderzoek, dat bestond uit een intakegesprek, lichamelijk onderzoek en allergologisch onderzoek in de vorm van plakproeven op de rug. Bij deze proeven werden stoffen op haar huid aangebracht die zij in haar werk tegenkomt. Daaruit bleek dat zij overgevoelig is voor bestanddelen uit haar handschoenen, vertelt Rustemeyer: 'Hetzelfde gold voor desinfecterende zeep en een conserveermiddel – stoffen waarmee ze ook thuis in aanraking kwam. Zo hield ze onbewust haar eczeem in stand.'
Werkplekbezoek
Om de relatie tussen de eczeemklachten en het werk te onderzoeken, bezocht Bakker de werkplek met de bedrijfsarts en arbeidshygiënist. 'Ik gebruik zo'n bezoek om in kaart te brengen met welke allergenen iemand in aanraking komt en hoe groot de irritatieve belasting is. Ter plekke kun je meteen sparren over mogelijke aanpassingen aan de werksituatie.' Rustemeyer: 'Zo leveren we echt zorg op maat voor de patiënt.' Bakker hecht eraan dat de bedrijfsarts bij het werkplekbezoek aanwezig is, wat lang niet altijd gebruikelijk is. 'Wij worden kortstondig als bondgenoot voor de bedrijfsarts ingevlogen. De bedrijfsarts is degene die na onze interventie met werkgever en werknemer bespreekt wat mogelijk en onmogelijk is.'
Opbouwen
Na acht weken kon de chirurg haar werk weer voorzichtig opbouwen, vertelt Bakker. 'Er kon worden geschoven in haar opleiding, zodat ze eerst aan de slag ging met radiologie, waardoor ze niet in contact kwam met irriterende stoffen.' Na acht maanden was de patiënt weer volledig aan het werk en klachtenvrij, vertelt Rustemeyer. 'Zij weet nu welke aanpassingen op het werk nodig zijn en hoe ze thuis met haar aandoening kan omgaan. Door ons te verdiepen in haar werk- en thuissituatie konden we met haar meedenken. Zo hebben we praktische oplossingen gevonden om herhaling te voorkomen.' Een goede afloop dus, ook voor de werkgever, benadrukt Bakker: 'We hebben ervoor gezorgd dat een getalenteerd chirurg behouden blijft voor het vak.'
Lessen
Welke lessen kunnen we uit deze casus trekken? Bakker stelt vast dat de gemiddelde bedrijfsarts niet zo veel werknemers met huidklachten ziet. 'Dat maakt het lastig om goed mee te denken. Mijn advies: gebruik de Richtlijn preventie van contacteczeem van de NVAB en schroom niet om het NCvB om advies te vragen als je vastloopt.' Rustemeyer adviseert bedrijfsartsen om de werkplek te bezoeken. 'Ga met eigen ogen zien wat daar gebeurt. En informeer altijd of er collega's zijn met vergelijkbare klachten. Dat kan wijzen op beroepsziekten.' Tot slot drukt hij bedrijfsartsen op het hart om contact op te nemen met de behandelaar. 'Dat gebeurt nog te weinig. Als een collega belt, maak ik altijd tijd.