Verplichte conformiteitsbeoordelingen van producten (arbeidsmiddelen)
Verplichte conformiteitsbeoordelingen kunnen betrekking hebben op producten die zich in verschillende fases bevinden: producten die in de handel worden gebracht (die op de markt worden aangeboden) of op producten die al in gebruik zijn genomen (in de gebruiksfase).
Verplichte conformiteitsbeoordeling van arbeidsmiddelen is vastgelegd in de Warenwet, Warenwetbesluiten en Warenwetregelingen en is gericht op producten die geen gevaar opleveren voor de veiligheid en de gezondheid als ze op de juiste manier worden gebruikt.
Nieuwe producten
Een product dat op de markt wordt aangeboden of in de handel wordt gebracht, moet voldoen aan de volgende zaken:
- de essentiële veiligheids- (en gezondheids)eisen;
- het moet de toepasselijke conformiteitbeoordelingsprocedure met goed gevolg hebben doorlopen;
- het moet zijn voorzien van een conformiteitsverklaring en veiligheidsinstructies in overeenstemming met de toepasselijke EU-richtlijn(en);
- de fabrikant moet de CE-markering aanbrengen.
Doel van conformiteitsbeoordeling van een nieuw product is om vast te stellen dat het product (arbeidsmiddel) voldoet aan de gestelde essentiële veiligheids- (en gezondheids)eisen uit de geldende EU-richtlijn(en).
Met de verplichte conformiteitsbeoordeling verklaart de fabrikant dat zijn product voldoet aan de gestelde eisen, zodat de afnemers, gebruikers en partijen erop kunnen vertrouwen dat het product (arbeidsmiddel) gezond en veilig kan worden gebruikt. Belangrijk is dan wel dat de instructies van de fabrikant worden opgevolgd.
Voor fabrikanten: geharmoniseerde normalisatienormen
Een fabrikant kan gebruik maken van geharmoniseerde normalisatienormen. De referenties van de geharmoniseerde normalisatie normen worden gepubliceerd in de Official Journal (OJ) van de Europese Unie.
Als een fabrikant ervoor kiest de geharmoniseerde normalisatienorm volledig te volgen, dan geeft dit een bewijsvermoeden dat zijn product voldoet aan de essentiële eisen die zijn genoemd in de geharmoniseerde normalisatienorm, in de zogenaamde ZA-tabel. Het is van belang goede notie te nemen van eventuele opmerkingen die in het OJ bij geharmoniseerde normalisatienorm zijn geplaatst, omdat deze opmerkingen het bewijsvermoeden kunnen inperken.
Als de fabrikant geharmoniseerde normalisatienormen gebruikt, vereenvoudigt dit in het algemeen de toe te passen conformiteitsbeoordelingsprocedure. De fabrikant geeft in de conformiteitsverklaring (Declaration of conformity (DoC)) aan hoe hij aan de essentiële veiligheids- (en gezondheids)eisen heeft voldaan en welke normalisatienormen hij heeft toegepast.
Een fabrikant is niet verplicht om de geharmoniseerde normalisatienorm te gebruiken. Hij kan ook op een andere wijze aantonen dat zijn product voldoet aan de essentiële eisen uit de toepasselijke EU-richtlijn(en).
Producten/arbeidsmiddelen tijdens gebruik
Op grond van artikel 7.4a van het Arbeidsomstandighedenbesluit (keuringen) is de werkgever verplicht om arbeidsmiddelen regelmatig te laten beoordelen door een deskundige. Aangewezen drukapparatuur (Warenwetbesluit drukapparatuur 2016, hoofdstuk 4), liften (Warenwetbesluit liften 2016, hoofdstuk 3), hijs- en hefwerktuigen voor beroepsmatig personenvervoer en hijskranen (Warenwetbesluit machines, hoofdstuk 4) moeten ook nadat deze in gebruik zijn genomen regelmatig een conformiteitsbeoordeling ondergaan door een aangewezen NL-conformiteitsbeoordelingsinstantie. Doel van deze keuringen in de gebruiksfase is om vast te stellen of het product nog voldoet aan de oorspronkelijke ontwerp- en vervaardigingseisen die van kracht waren op het moment dat het in gebruik werd genomen. Deze keuringen worden uitgevoerd door een aangewezen conformiteitsbeoordelingsinstantie.