Wat zegt de wet over werken met lasrook?
Lasrook is een risico dat thuishoort in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). De werkgever moet het risico van blootstelling aan lasrook beoordelen. Lasrook kan verschillen van exacte samenstelling als gevolg van verschillende lastechnieken en verschillende materialen die bewerkt worden. Voor lasrook geldt een wettelijke grenswaarde van 1 miligram per kubieke meter voor een 8-urige werkdag. De werkgever is verplicht om blootstelling aan lasrook zoveel mogelijk te verminderen, bijvoorbeeld door het gebruik van ingebouwde afzuiging op de lastoorts.
Hanteren van grenswaarden
Lasrook bestaat voor een belangrijk deel uit (ultra)fijnstof. Hierin kunnen bijzondere componenten voorkomen (bijvoorbeeld metalen) waarvoor precieze grenswaarden zijn vastgesteld. Met name voor laswerkzaamheden aan roestvrij staal (RVS) bestaat de kans dat het kankerverwekkende zeswaardig chroom (chroom-6) ontstaat. Als de mogelijkheid bestaat dat iemand in aanraking kan komen met kankerverwekkende stoffen, zijn er specifieke regels van toepassing.
Naast deeltjes komen er ook gassen voor in lasrook. Deze kunnen zijn toegevoegd tijdens het lasproces als (be)schermgas (het gaat dan om argon, helium, stikstofdioxide, koolstofdioxide) of zijn ontstaan tijdens het lasproces (ozon, onder invloed van ultraviolet licht). Ook voor een aantal hiervan zijn specifieke grenswaarden beschikbaar. Deze zijn te vinden in de Toolbox Gezond Werken met Stoffen.
RI&E Metaalbewerking
Om aan de wettelijke verplichting van een risico-inventarisatie en -evaluatie te voldoen, hebben de sociale partners in de metaalindustrie de RI&E Metaalbewerking opgesteld. Het onderdeel lasrook kan het beste worden geïnventariseerd door gebruik te maken van de Verbetercheck Lasrook. Deze checklist is de digitale opvolger van de Praktijkrichtlijn Lasrook. Aan de hand van de door de gebruiker ingevoerde informatie over lastechniek en verwerkt materiaal geeft de Verbetercheck Lasrook een passende aanpak. Door deze methode toe te passen is het niet nodig continu metingen uit te (laten) voeren. Natuurlijk dienen wel alle stappen van het Plan van Aanpak die uit de Verbetercheck Lasrook komen, daadwerkelijk uitgevoerd te worden.
Als de Verbetercheck Lasrook niet wordt toegepast, moet in de meeste gevallen een deskundige een meting of een schatting doen. Raadpleeg hiervoor een gespecialiseerd arbo-adviesbureau of een arbodienst.
Opzet RI&E
Omdat het gaat om blootstelling aan een kankerverwekkende stof, moet de RI&E een doeltreffend pakket aan beschermende maatregelen bevatten.
Het restrisico moet worden beoordeeld. De werknemer krijgt voorlichting over de risico’s en hoe hij zich kan beschermen. Hij leert hoe hij de beschermende maartregelen op de juiste manier inzet. De werkgever zorgt dat hier intern toezicht op is.
Ook zorgt de werkgever voor een register op naam van wie er aan de kankerverwekkende stof wordt blootgesteld. Daarin wordt ook de blootstellingsbeoordeling opgenomen (zie ook artikel 4.15, lid 1 in het Arbeidsomstandighedenbesluit).
De werkgever zorgt dat de werknemer een periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) krijgt aangeboden. Dit geldt voor alle werknemers die blootgesteld kunnen worden aan gevaarlijke stoffen (zie ook artikel 4.10a). De arts die dit onderzoek uitvoert, verwerkt zijn bevindingen in het advies aan de werkgever wat betreft het arbobeleid.
In artikel 4.13 uit het Arbeidsomstandighedenbesluit wordt aangegeven waar een RI&E aan moet voldoen in de gevallen dat werknemers (kunnen) worden blootgesteld aan kankerverwekkende of mutagene stoffen of aan stoffen die vrijkomen bij kankerverwekkende processen.
Arbocatalogi
Er zijn enkele arbocatalogi waarin lasrook aan bod komt. Hierin staan regels voor het werken met lasrook, die zijn verplicht voor de sectoren waarop de arbocatalogi gericht zijn.