Hoofdbescherming

Wat zijn de risico’s van werk zonder hoofdbescherming

Bij verschillende werkzaamheden is het nodig om gebruik te maken van hoofdbescherming om te voorkomen dat er hoofdletsel ontstaat. 

Een persoonlijk beschermingsmiddel om het hoofd te beschermen is meestal bedoeld voor:

• Situaties waarbij er voorwerpen kunnen vallen en op het hoofd terecht kunnen komen;
• Situatie waarbij de kans bestaat dat een persoon zelf valt en daarbij gewond raakt aan het hoofd.

Maar een hoofdbeschermingsmiddel kan ook beschermen tegen:

• Hitte;
• Vuur;
• Kou;
• Uv-straling;
• Ioniserende straling;
• Gevaarlijke stoffen;
• Snijden/steken;
• Stoten;
• Vloeistof;
• Ziekteverwekkers;
• Slechte zichtbaarheid.

Het kan nodig zijn om gelijktijdig ook gebruik te maken van andere persoonlijke beschermingsmiddelen, bijvoorbeeld ademhalingsbescherming of valbescherming. 

Verschillende soorten hoofdbescherming 

Er bestaat een grote diversiteit aan helmen, waaronder helmen voor situaties waarin werknemers veel naar boven of beneden moeten kijken. Zorg altijd voor een goed passende helm die geschikt is voor het werk dat gedaan wordt!

Keuze veiligheidshelm

De keuze voor een bepaald type veiligheidshelm moet terug te vinden te zijn in de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en het plan van aanpak voor de uitvoering. Een helm die onder alle omstandigheden goed zit, draagt veel bij aan een veilige werksituatie.

Enkele soorten helmen:

• Standaardbouwhelm: biedt goede bescherming tegen dagelijkse risico´s, bijvoorbeeld tegen stoten of tegen kleine vallende voorwerpen;
• Helm met korte klep: voor beperkte belemmering gezichtsveld (bij veel naar boven kijken bijvoorbeeld);
• Interventiehelm of motorhelm: voor mobiele eenheid, brandweer, medisch personeel en anderen die betrokken zijn bij ongevallen; en
• Brandweerhelm: beschermt de gebruiker tegen penetratie, vlammen, elektriciteit en hittestraling.

Bij de keus voor een veiligheidshelm moet je letten op: 

• Binnenwerk met een goede pasvorm en een schaal van lichtgewicht materiaal;
• Een traploos verstelbare hoofdband voorzien van linnen met leer bekleed;
• Een brede hoofdband die horizontaal en verticaal direct tegen het hoofd ligt;
• Een binnenwerk met een zweetband tegen het voorhoofd;
• Een kinriem die de oren niet afdekt;
• Eventueel te combineren met andere beschermingsmiddelen, zoals gehoor- en gelaatsbescherming;
• Te dragen met een wintermuts en winterband;
• Afdekbare ventilatieopeningen; en
• Hygiëne.

Uitbreidingen van de hoofdbescherming

Aan de helm kunnen soms oorkappen of een gelaatsscherm bevestigd worden. Deze beschermen tegen geluidsoverlast of rondspattende vloeistoffen, stof, slijpsel en houtsnippers. Voor werken bij lage temperatuur zijn in veel gevallen helmmutsen beschikbaar. Een kinband om de helm aan te gespen is handig bij wind. Een nekflap kan verbranding door zonlicht voorkomen.

Hoe moet er worden omgegaan met hoofdbescherming 

Om veiligheidshelmen op de juiste manier te kunnen gebruiken, moeten deze een goede pasvorm hebben en moet er onderhoud gepleegd worden. Let hierbij ook op de levensduur zoals de fabrikant die vermeld heeft.  

De werknemer moet overleggen met de werkgever over de ergonomie van de beschermingsmiddelen. Een veiligheidshelm moet meestal lange tijd gedragen worden. Daarom is het erg belangrijk dat hij goed past en niet te zwaar en te warm is. Hoe beter de helm past, hoe makkelijker het is om tijdens het werk te gebruiken.  

Ook is het belangrijk dat de voorschriften over onderhoud, reiniging en vervanging van het persoonlijk beschermingsmiddel goed opgevolgd worden. Dat geldt natuurlijk ook voor losse onderdelen als die bij het persoonlijke beschermingsmiddel horen.

Een helm mag niet worden beplakt met stickers, omdat lijm het verouderingsproces versnelt. Dit kan ook gelden voor het aanbrengen van verf of inkt. Breng dus ook geen andere markeringen aan op de helm. Vraag eerst advies aan de fabrikant; deze heeft meestal zelf mogelijkheden voor het aanbrengen van een bedrijfsnaam of logo.