Repeterende handelingen kunnen gezondheidsklachten opleveren. Hieronder staan tips en instrumenten waarmee je de kans op die klachten kunt verkleinen.
De werkgever moet risico’s wegnemen of – als dat niet kan – verkleinen. Dat lukt het best door de TOP-strategie toe te passen. Deze strategie begint met het nemen van technische maatregelen. Bekijk daarna of het werk anders georganiseerd kan worden. Denk ook aan maatregelen die gericht zijn op de persoon, het gedrag, zoals voorlichting en training.
De TOP-strategie
Je kunt risico’s door repeterende handelingen verminderen met technische maatregelen. Hieronder vind je een aantal voorbeelden:
Ga na of je sommige taken kunt automatiseren of mechaniseren.
Precisie-eisen kunnen repeterende taken zwaarder maken. Voorkom precisietaken door het werk aan te passen, dichter bij de ogen te brengen of hulpmiddelen aan te bieden zoals een loep.
Zorg bij precisietaken voor goede zichtbare, hoorbare of voelbare feedback op de taakuitvoering (bijvoorbeeld een piepsignaal als er iets fout gaat).
Pas de werkplek zo aan dat alle materialen op goede werkhoogte en binnen handbereik liggen. Zo kan de werknemer een goede werkhouding aannemen. Zorg er bijvoorbeeld voor dat de werkhoogte niet te laag is. Werknemers moeten met de romp en het hoofd zoveel mogelijk rechtop werken. De werkhoogte mag ook niet te hoog zijn. De bovenarmen moeten rusten tijdens het werk en niet geheven hoeven worden.
Een werkplek moet in werkhoogte aangepast kunnen worden als er verschillende werknemers aan werken. Zo kan iedere werknemer de werkhoogte afstellen aan zijn of haar lichaamslengte.
Door organisatorische maatregelen te nemen zijn de risico’s door repeterende handelingen te verminderen:
Pas het takenpakket aan, zodat belastende taken afgewisseld worden met minder belastend werk. Wissel staand, zittend en lopend werk zoveel mogelijk af.
Zorg dat materialen en gereedschap zoveel mogelijk binnen handbereik liggen en vóór het lichaam. Zo hoeven werknemers niet te ver naar voren, opzij of naar achteren te reiken.
Las pauzes in waardoor het lichaam kan herstellen. Zorg bij voorkeur na maximaal 1,5 uur werken voor minimaal 7,5 minuut pauze, of zorg na 1,5 uur werken voor een andere taak. Zo komen werknemers even van hun plek en wordt de statische belasting van de spieren doorbroken.
Zorg voor afwisseling in de werkweek, zodat werknemers niet alle dagen hetzelfde werk doen en niet heel de week bezig zijn met repeterende handelingen.
Ontspan de spieren op rustige momenten of in pauzes.
Wijs het personeel tijdens het werk op het belang van een goede werkhouding.
Hebben werknemers klachten of vinden ze het werk te zwaar door repeterende handelingen? Dan moeten ze terechtkunnen bij een preventiemedewerker of hun leidinggevende. Vervolgens kunnen werkgevers maatregelen nemen om de last te verlagen. Om maatregelen goed aan te laten sluiten bij de wensen van de werknemers, is het belangrijk om hen er in een vroeg stadium bij te betrekken. Dit wordt ook wel een participatieve aanpak genoemd.
Naast algemene maatregelen en aanbevelingen zijn er sectorspecifieke oplossingen. Deze zijn te vinden in de zogenaamde Arbocatalogi die voor diverse sectoren zijn opgesteld.
Ook de werkhouding is erg belangrijk bij het verrichten van repeterende handelingen. Lees hier meer over werkhoudingen.
Handige instrumenten
Hand-arm risicobeoordelingsmethode (HARM): deze methode van TNO helpt bij het bepalen van het risico op arm-, nek- of schouderklachten bij hand-armtaken die tijdens het werken regelmatig voorkomen.
TNO - Fysieke belasting: op deze site staan gratis instrumenten, zoals ook de hierboven genoemde HARM, om de fysieke belasting op het werk te beoordelen en een wegwijzer om direct aan de slag te gaan met het aanpakken van fysieke belasting.
Arbocatalogi: er zijn verschillende Arbocatalogi beschikbaar waar informatie over repeterende handelingen is opgenomen. Bijvoorbeeld die van Stigas en de Technische Groothandel.
